โคลงภาพพระราชพงศาวดาร เป็นผลงานชิ้นเอกที่รวบรวมทั้งวรรณกรรมและศิลปะเข้าไว้ด้วยกัน เกิดจากพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระราชประสงค์จะสืบทอดเรื่องราวในประวัติศาสตร์ไทยให้แก่คนรุ่นหลัง พร้อมทั้งส่งเสริมศิลปะการเขียนและการประพันธ์ของคนไทย 

      บทเสภาวิศวกรรมา เป็นส่วนหนึ่งของบทเสภาเรื่องสามัคคีเสวก ซึ่งเป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 บทเสภาตอนนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของศิลปะและฝีมือช่างที่มีต่อชาติบ้านเมือง โดยเปรียบเทียบชาติที่มีศิลปะเจริญก้าวหน้ากับชาติที่ขาดแคลนศิลปะ 

      ศิลาจารึกหลักที่ 1 หรือที่เรารู้จักกันดีในนาม จารึกพ่อขุนรามคำแหง นับเป็นหนึ่งในสมบัติอันล้ำค่าของชาติไทย เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดชิ้นหนึ่งที่บันทึกเรื่องราวของอาณาจักรสุโขทัย ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของอักษรไทยและอารยธรรมไทย

        กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง เป็นวรรณคดีไทยที่มีชื่อเสียงมากเรื่องหนึ่ง แต่งขึ้นโดย เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย เรื่องราวในกาพย์ห่อโคลงเรื่องนี้เป็นการบรรยายถึงการเดินทางไปนมัสการพระพุทธบาทที่จังหวัดสระบุรี พร้อมกับการชมทิวทัศน์และบรรยายถึงสัตว์นานาชนิดที่พบระหว่างทาง โดยใช้รูปแบบของกาพย์ยานีสลับกับโคลงสี่สุภาพ 

        โคลงสุภาษิตพระราชนิพนธ์ เป็นวรรณคดีที่ทรงคุณค่าอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งโคลงสุภาษิตที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ ซึ่งล้วนเป็นบทกลอนที่ให้ข้อคิด คำสอน และปรัชญาชีวิตที่เป็นประโยชน์แก่ผู้คนทุกยุคทุกสมัย 

         กลอนดอกสร้อยรำพึงในป่าช้า เป็นบทประพันธ์ที่ได้รับความนิยมและนำมาศึกษาในชั้นเรียนภาษาไทยบ่อยครั้ง บทกลอนนี้สะท้อนให้เห็นถึงความคิดเกี่ยวกับความตาย ชีวิต และความไม่เที่ยงของสรรพสิ่ง โดยมีการเปรียบเทียบและใช้ภาพพจน์ที่ชวนให้เกิดความรู้สึกสะเทือนใจและคิดตาม 

      นิราศเมืองแกลง เป็นผลงานกวีนิพนธ์อันเลื่องชื่อของ สุนทรภู่ ซึ่งถือเป็นนิราศเรื่องแรกของท่านที่แต่งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2349 นิราศเรื่องนี้ไม่เพียงแต่เป็นการบันทึกเรื่องราวการเดินทางไปเมืองแกลงเท่านั้น แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึงความสามารถทางด้านการประพันธ์ที่ยอดเยี่ยมของสุนทรภู่ รวมถึงภาพชีวิตและวัฒนธรรมในสมัยนั้นอีกด้วย 

      บทละคร เรื่องรามเกียรติ์ ตอนนารายณ์ปราบนนทก เป็นตอนหนึ่งที่น่าสนใจและมีความสำคัญในเรื่องรามเกียรติ์ เพราะเป็นตอนที่แสดงให้เห็นถึงผลกรรมของการกระทำ
ที่ไม่ดี และความสำคัญของการควบคุมอารมณ์ความรู้สึก เป็นเรื่องราวที่สอนให้เราได้เรียนรู้ถึงคุณค่าของชีวิตและการอยู่ร่วมกันในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของการควบคุมอารมณ์และการกระทำของตนเอง